Podstawową cechą każdej stali nierdzewnej jest zawartość minimum 10,5 % chromu, która umożliwia tworzenie na jej powierzchni trwałej, samoodnawiającej się warstwy pasywnej. To ona chroni materiał przed korozją w kontakcie z powietrzem i wilgocią. Szczególną podgrupę stali nierdzewnych stanowią stale kwasoodporne, które zawierają zwiększone ilości niklu i molibdenu, co zapewnia odporność nie tylko na wilgoć, lecz także na działanie kwasów i chlorków. W naszej ofercie dostępne są wszystkie główne grupy stali nierdzewnych i kwasoodpornych, zgodne z aktualnymi normami europejskimi EN 10088 oraz oznaczeniami wg AISI i DIN.
Podstawowy podział stali
Gatunki stali nierdzewnej to cztery podstawowe grupy, które różnią się mikrostrukturą, właściwościami mechanicznymi i zakresem zastosowań.
Stale ferrytyczne
To stale chromowe o zawartości 12–18 % Cr, praktycznie pozbawione niklu. Charakteryzują się dobrą odpornością na korozję międzykrystaliczną i stabilnością wymiarową. Dzięki niskiej rozszerzalności cieplnej dobrze znoszą cykle nagrzewania i chłodzenia.
Są magnetyczne, nie utwardzają się przez obróbkę cieplną, ale zachowują plastyczność wystarczającą do typowych procesów formowania. W praktyce wykorzystuje się je w elementach osłonowych, zbiornikach na wodę, obudowach urządzeń oraz w niektórych komponentach o niższych wymaganiach ciśnieniowych.
Stale martenzytyczne
Ta grupa łączy wysoką twardość z dobrą odpornością mechaniczną. Stale martenzytyczne zawierają 11–18 % chromu i niewielkie ilości węgla, dzięki czemu można je hartować i odpuszczać.
Choć mają niższą odporność korozyjną niż stale austenityczne, są niezastąpione tam, gdzie liczy się wytrzymałość i odporność na ścieranie – np. w narzędziach, wirnikach czy częściach pomp.
Stale austenityczne
To najbardziej rozpowszechniona grupa stali nierdzewnych. Zawierają od 16 do 26 % chromu oraz 6–22 % niklu, często z dodatkiem molibdenu, tytanu lub niobu. Taka kombinacja pierwiastków zapewnia znakomitą odporność na korozję ogólną, międzykrystaliczną i naprężeniową, a także wysoką plastyczność i spawalność. Nie są magnetyczne, więc można je łatwo formować na zimno i na gorąco.
To właśnie ze stali austenitycznych z grup 1.4301 (AISI 304), 1.4404 (AISI 316L) czy 1.4541 (AISI 321) powstają płaszcze grzewczo-chłodzące, zbiorniki fermentacyjne i wymienniki płytowe. Ich doskonała odporność na środowiska agresywne pozwala na bezpieczną eksploatację w branżach spożywczej, browarniczej, farmaceutycznej i chemicznej.
Stale austenityczno-ferrytyczne
Następna grupa stanowi połączenie dwóch struktur – austenitycznej i ferrytycznej. Tego typu stal charakteryzuje się bardzo wysoką wytrzymałością mechaniczną oraz odpornością na korozję wżerową i naprężeniową, szczególnie w obecności chlorków.
Dzięki podwojonej granicy plastyczności w porównaniu ze stalami austenitycznymi, można stosować cieńsze ścianki przy zachowaniu tej samej wytrzymałości – co przekłada się na niższą masę konstrukcji i mniejsze zużycie materiału. To doskonały wybór do instalacji pracujących w środowisku morskim, w chłodnictwie przemysłowym oraz w procesach, gdzie medium ma podwyższoną zawartość soli lub kwasów.
Oznaczenia stali nierdzewnej i kwasoodpornej
W BTH Import Stal stosujemy oznaczenia stali nierdzewnej zgodne z normami EN 10088, a także z międzynarodowymi odpowiednikami wg AISI. Każdy gatunek stali opisany jest w dokumentacji tabelarycznej, obejmującej skład chemiczny, zawartość pierwiastków stopowych i odpowiadające mu właściwości mechaniczne. Oznaczenie stali nierdzewnej takie jak 1.4301, 1.4307, 1.4404 czy 1.4571 wskazują dokładny skład i strukturę stali, co pozwala inżynierowi dobrać materiał pod kątem temperatury pracy, rodzaju medium oraz wymaganej odporności na korozję.
Gatunki stali nierdzewnej: zastosowanie
Stale nierdzewne i kwasoodporne dostępne w ofercie znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie kluczowa jest odporność na korozję, trwałość oraz powtarzalność parametrów technicznych. Wykorzystuje się je w zbiornikach i instalacjach procesowych w branży spożywczej, chemicznej i farmaceutycznej, a także w wymiennikach ciepła i płaszczach grzewczo-chłodzących Pillow Plate – gatunki austenityczne umożliwiają formowanie cienkich, wytrzymałych płyt o wysokiej efektywności cieplnej. Stale ferrytyczne stosuje się w konstrukcjach wsporczych i osłonowych, dzięki ich stabilności wymiarowej i korzystnej cenie, natomiast duplex i martenzytyczne – w elementach narażonych na wysokie obciążenia i ścieranie.
Jeśli chodzi o gatunki stali nierdzewnej, tabela zamieszczona w naszych dokumentach na stronie przedstawia ich dokładny skład chemiczny, właściwości oraz zastosowanie. Pozwala to dobrać odpowiedni materiał do wymagań konkretnego procesu – od standardowych zbiorników po zaawansowane systemy wymiany ciepła.